Türkiye'de yeme-içme sektörünü yakından ilgilendiren önemli bir düzenleme yürürlükte: Fiyat Etiketi Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikler, özellikle restoran ve kafelerde fiyatların gösterilme şeklini tamamen değiştirdi. Artık sadece klasik basılı menülere güvenmek yeterli değil. Tüketici Hakları'nı güçlendirmeyi ve şeffaflığı artırmayı hedefleyen bu yeni dönem, işletmelere dijital menü kullanımı konusunda esneklik sağlarken, fiyatları görünür kılmayı zorunlu kılıyor.
🍽️ Yeni Düzenleme Ne Getiriyor?
Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan düzenlemeyle birlikte, yeme-içme sektöründeki işletmeler için temel kural artık çok net: Malın satış fiyatı, kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde sunulmak zorundadır. Bu, özellikle son dönemde menülerin kasada veya ödeme anında sürpriz fiyatlarla karşılaşılmasına neden olması üzerine atılmış önemli bir adımdır.
Ana Zorunluluklar:
- Girişte ve Masalarda Görünürlük: İşletmeler, sunulan tüm ürün ve hizmetlere ait fiyat listesini girişte ve masaların üzerinde veya kolayca erişilebilecek bir yerde bulundurmak zorundadır.
- Dijital Menü Kullanımı: İşletmeler, QR kodlu, tablet tabanlı veya ekranlı dijital menüler kullanabilirler. Ancak, bu dijital menülerin kullanımının müşteri tarafından kolay ve ücretsiz olması şarttır. Örneğin, Wi-Fi zorunluluğu veya uzun bekleme süreleri kabul edilemez.
- Fiyat Etiketi/Tarifesi: Geleneksel yöntemler de geçerliliğini koruyor. Basılı menüler, fiyat etiketleri veya elektronik etiketler de kullanılabilir. Önemli olan, fiyatın hizmeti almadan önce net bir şekilde bilinmesidir.
📱 Dijital Menü: Pratiklik mi, Zorunluluk mu?
Dijital menüler, aslında hem işletmeler hem de tüketiciler için büyük kolaylıklar sunar:
İşletmeler İçin:
- Fiyat ve ürün güncellemeleri anlık yapılabilir.
- Basım maliyetleri düşer.
Tüketiciler İçin:
- Menüye hızlıca erişim imkanı sağlanır.
- Aradıkları bilgiye anında ulaşabilirler.
Ancak, yeni düzenleme ile birlikte dijital menü kullanımı bir esneklik olmakla beraber, fiyatı görünür kılma şartının bir aracı haline gelmiştir.
Menüdeki fiyatlar ile kasadaki fiyatların farklı olması veya servis ücreti, KDV gibi ek maliyetlerin net bir şekilde belirtilmemesi, Tüketici Kanunu'na aykırılık teşkil eder.
🚨 İşletmeler İçin Yaptırımlar ve Riskler
Bu düzenlemeye uymayan işletmeleri ciddi yaptırımlar beklemektedir. Yönetmeliğe aykırı hareket eden işletmelere Ticaret Bakanlığı müfettişleri ve Tüketici Hakem Heyetleri tarafından idari para cezası uygulanmaktadır.
Yaptırımlardan kaçınmak için işletmelerin şunları yapması kritik önemdedir:
- Fiyat Şeffaflığı: Tüm ücretlerin (KDV dahil, varsa servis ücreti ayrı gösterilerek) net bir şekilde menüde yer aldığından emin olun.
- Erişilebilirlik: Dijital veya basılı menünün masada, girişte veya kolayca görülebilir bir yerde olduğundan emin olun.
- Güncellik: Fiyatlar değiştiğinde menülerin anlık olarak güncellenmesi zorunludur.
⚖️ Tüketici Olarak Haklarınız
Bu yasa, nihayetinde tüketicinin korunmasını esas alır. Eğer bir restoranda:
- Fiyat listesini göremiyorsanız,
- Masaya oturduğunuzda menü size getirilmiyorsa (veya talep edilmesine rağmen verilmiyorsa),
- Menüdeki fiyat ile kasadaki fiyat farklıysa,
haklarınızı arayabilirsiniz. Bu tür bir durumda, işletmeyi doğrudan Tüketici Hakem Heyeti'ne veya Ticaret İl Müdürlüklerine şikayet etme hakkınız bulunmaktadır.